Literaire critici, historici, enthousiaste lezers en zelfs mensen die maar af en toe lezen zullen allemaal verschillende meningen hebben over welke roman nou echt het ‘beste boek ooit geschreven’ is. Is het een roman met mooie, boeiende figuratieve taal? Een boek met een grimmig realisme? Of toch liever een roman, die een immense sociale impact heeft gehad? Misschien een boek dat subtieler de wereld heeft beïnvloed? Hier is een lijst van 12 romans die om verschillende redenen als enkele van de grootste literaire werken ooit worden beschouwd.
1. Anna Karenina
Elke fan van verhalen met sappige onderwerpen zoals overspel, gokken, huwelijken en, nou ja, Russisch feodalisme, zou Anna Karenina bovenaan hun lijst met ‘beste romans’ moeten hebben. En dat is precies ook de plaats die bijvoorbeeld het tijdschrift Time aan de roman heeft gegeven sinds deze in 1878 in zijn geheel werd gepubliceerd. Geschreven door de Russische schrijver Leo Tolstoy vertelt het achtdelige torenhoge fictiewerk het verhaal van twee hoofdpersonen: een tragische, ontgoochelde huisvrouw, de aristocratische Anna, die wegrent met haar jonge minnaar en een verliefde landeigenaar genaamd Konstantin Levin, die worstelt met filosofische dilemma’s met betrekking tot religie. Tolstoj verenigt bedachtzame discussies over liefde, pijn en families in de Russische samenleving met een flinke hoeveelheid personages, die worden beschouwd als de realistische mensheid. De roman was vooral met betrekking tot de behandeling van vrouwen revolutionair, waarbij vooroordelen en sociale ontberingen uit die tijd met levendige emotie worden weergeven.
Things Fall Apart
De ‘grote literatuur’ van het westen richt zich meestal op schrijvers die uit Noord-Amerika of Europa komen en negeert vaak uitstekende schrijvers en verbazingwekkende literaire werken uit andere delen van de wereld. De Things Fall Apart van Chinua Achebe, gepubliceerd in 1958, is zo’n werk uit de Afrikaanse literatuur, dat de vooroordelen van sommige literaire kringen moest overwinnen en die uiteindelijk wereldwijde erkenning heeft gekregen. De roman volgt een man uit de Igbo-sprekende gemeenschap genaamd Okonkwo en beschrijft zijn familie, het dorp in Nigeria waar hij woont en de effecten van het Britse kolonialisme op zijn geboorteland. De roman is een voorbeeld van Afrikaanse postkoloniale literatuur, een genre dat sinds het midden van de twintigste eeuw in omvang en erkenning is gegroeid omdat Afrikaanse mensen hun vaak ongehoorde verhalen over het imperialisme vanuit het perspectief van de gekoloniseerden konden delen. De roman wordt vaak aanbevolen in cursussen over wereldliteratuur en Afrikaanse studies.
A Passage to India
E.M. Forster schreef zijn roman A Passage to India na tijdens zijn vroege leven meerdere reizen naar het land te hebben gemaakt. Het boek werd gepubliceerd in 1924 en volgt een islamitische Indiase arts genaamd Aziz en zijn relatie met een Engelse professor, Cyril Fielding en een bezoekende Engelse leraar genaamd Adela Quested. Wanneer Adela gelooft dat Aziz haar heeft aangevallen tijdens een reis naar de grotten van Marabar, nabij de fictieve stad Chandrapore waar het verhaal zich afspeelt, ontstaan er spanningen tussen de Indiase bevolking en de Britse koloniale gemeenschap. Tijdens het conflict wordt de mogelijkheid onderzocht of er vriendschap en verbinding tussen Engelse en Indiase mensen kan bestaan, ondanks hun culturele verschillen en koloniale spanningen. De kleurrijke beschrijvingen van de roman over de natuur, het landschap van India en de figuurlijke kracht die het in de tekst wordt gegeven, maakt het een groot werk van fictie.
Mrs. Dalloway
Misschien wel de meest idiosyncratische roman van deze lijst, Mrs. Dalloway van Virginia Woolf, beschrijft precies één dag uit het leven van een Britse socialite, Clarissa Dalloway. Met behulp van een combinatie van een verhaal van een derde persoon en de gedachten van verschillende personages, is de roman in de stijl van stream-of-consciousness geschreven (elke scène haalt de momentele gedachten van een bepaald karakter zeer nauw aan) die toegepast wordt bij fictie met de bedoeling om een veelvoud aan indrukken weer te geven die zich aan het bewustzijn van een individu spontaan opdringen. Het resultaat van deze stijl is een persoonlijke en onthullende blik in de hoofden van de personages, waarbij de nadruk op karakter ligt in plaats van het verhaal te vertellen. De gedachten van de personages zijn onder andere constante spijt en gedachten uit het verleden, hun worsteling met psychische aandoeningen, posttraumatische stress van de Eerste Wereldoorlog en het effect van sociale druk. De unieke stijl, het onderwerp en de tijdsinstelling van de roman maken het tot één van de meest gerespecteerde en meest gewaardeerde werken aller tijden.
One Hundred Years of Solitude
De Colombiaanse schrijver Gabriel García Márquez publiceerde in 1967 zijn beroemdste werk, One Hundred Years of Solitude. Het boek is een kroniek van de familie Buendía, waarvan de stamvader het stadje Macondo stichtte. Over verschillende generaties heen wordt de familiegeschiedenis van de Buendía’s verteld. In een fantastische vorm verkent de roman het genre van het magisch realisme waarbij realistische elementen vermengd worden met magische gebeurtenissen en visionaire droomsequenties. Márquez benadrukt de prevalentie en de kracht van mythen en volksverhalen in relatie met de geschiedenis en de Latijns-Amerikaanse cultuur. De roman won vele prijzen voor Márquez en leidde in 1982 tot de Nobelprijs voor de Literatuur voor zijn hele oeuvre, waarvan One Hundred Years of Solitude vaak wordt geprezen als zijn grootste meesterwerk.
Beloved
De spirituele en angstaanjagende roman Beloved van Toni Morrison uit 1987 vertelt het verhaal van de ontsnapte slaaf genaamd Sethe, die in 1873 naar Cincinnati, Ohio, is gevlucht. De roman onderzoekt het trauma van de slavernij, zelfs nadat de vrijheid is verworven. Sethe heeft haar tweejarige dochter, Beloved, omgebracht zodat zij haar leven niet in slavernij hoeft door te brengen. Een spookachtig figuur verschijnt in het leven van de personages en heeft dezelfde naam als het kind, wat de angst en de ontbering van het gezin belichaamd en hun gevoelens en het verleden onvermijdelijk maken. De roman werd geprezen voor het aanpakken van de psychologische effecten van slavernij en het belang van familie en de gemeenschap bij genezing. Beloved ontving in 1988 de Pulitzerprijs voor fictie.
Don Quixote
Don Quixote van Miguel de Cervantes is misschien wel het meest invloedrijke en bekende werk uit de Spaanse literatuur en werd voor het eerst gepubliceerd in 1615. De roman, die heel vaak wordt beschouwd als één van de beste literaire werken aller tijden, vertelt het verhaal van een man, die de naam “Don Quixote de la Mancha” draagt. Hij heeft een obsessie voor romantische romans over ridderschap en gaat op pad om het gebruik te doen herleven en om zelf een held te worden. Het personage Don Quixote is een idool en een beetje een archetypisch personage geworden, dat sinds de publicatie van de roman veel belangrijke kunstwerken, muziek en literatuur heeft beïnvloedt. De tekst is zo invloedrijk dat een woord, donquichotachtig, gebaseerd op het personage Don Quichot, wordt gebruikt om iemand te beschrijven die ‘vooral bij het nastreven van idealen onzinnig onpraktisch is en wordt gekenmerkt door roekeloze verheven romantische ideeën of buitensporige ridderlijke actie’.
Jane Eyre
Jane Eyre van Charlotte Brontë, is een andere roman, die vaak op school moet worden gelezen. Dit boek werd oorspronkelijk in 1847 gepubliceerd onder het pseudoniem Currer Bell om te verhullen dat de schrijver een vrouw was. Gelukkig is er sinds 1847 met betrekking tot vrouwen in de literatuur veel veranderd en krijgt Brontë nu de eer die ze verdient voor één van de meest baanbrekende romans over vrouwen in de geschiedenis. In een tijd waarin de auteur zich gedwongen voelde om haar ware identiteit te verbergen, gaf ze Jane Eyre een individualistisch karakter. Jane ontwikkelt zich van wees en arm naar een succesvolle en onafhankelijke vrouw. Het werk combineert thema’s uit zowel de gotische als de victoriaanse literatuur en revolutioneert de kunst van de roman door zich te concentreren op de ontwikkeling van de gevoeligheid van Jane aan de hand van geïnternaliseerde actie en schrijven.
The Color Purple
Hoewel de epistolaire roman (een roman in de vorm van brieven geschreven door één of meer karakters) het populairst was vóór de 19e eeuw, werd Alice Walker de kampioen van deze stijl. Haar roman The Color Purper uit 1982 won de Pulitzerprijs en de National Book Award. De roman speelt zich af in de jaren ‘30 (de periode na de Burgeroorlog) en volgt een jong Afrikaans Amerikaans meisje met de naam Celie tot aan haar volwassenheid. Dit kunnen we volgen door de brieven die ze aan God en aan haar zus Nettie schrijft. Celie wordt geconfronteerd met seksueel misbruik door haar vader en uiteindelijk ook door haar echtgenoot. Ze beschrijft haar eigen lijden en groei, evenals die van haar vrienden en familie. De roman onderzoekt door benadeelde en beschadigde personages te groeperen thema’s als seksisme, racisme, gender, seksuele geaardheid en beperking die in de loop van de tijd hun eigen leven gaan vormen. Het verhaal werd in 1985 aangepast voor een film. De film werd genomineerd voor de Academy Award maar werd, ondanks de wijdverspreide lovende kritieken, notoir afgekeurd voor alle 11 prijzen waarvoor het genomineerd was.
Invisible Man
Vaak verward met de science-fiction novelle van H.G. Wells met bijna dezelfde naam (laat gewoon “The” weg) is Invisible Man van Ralph Ellison een baanbrekende roman in de expressie van de identiteit voor de Afro-Amerikaanse man. De verteller van de roman, een man die nooit wordt genoemd maar gelooft dat hij sociaal gezien ‘onzichtbaar’ is voor anderen, vertelt het verhaal van zijn verhuizing van het zuiden naar de universiteit en vervolgens naar New York City. Op elke locatie wordt hij geconfronteerd met extreme tegenspoed en discriminatie, werkeloosheid, relaties en dubieuze sociale bewegingen in een eigenzinnige en etherische denkrichting. De roman staat bekend om zijn surreële en experimentele schrijfstijl, die de symboliek rond de Afrikaans Amerikaanse identiteit en de cultuur onderzoekt. Invisible Man won in 1953 de U.S National Book Award for Fiction.
To Kill a Mockingbird
Van Harper Lee wordt gezegd dat ze vermoedelijk één van de meest invloedrijke auteurs is, die ooit heeft bestaan. Ze publiceerde slechts één roman (tot het controversiële vervolg in 2015 vlak voor haar dood werd gepubliceerd). To Kill a Mockingbird werd in 1960 uitgegeven en was meteen een klassieker in de literatuur. De roman onderzoekt door de onschuldige wijde ogen van een knap jong meisje genaamd Jean Louise (“Scout”) Finch het racisme in het Amerikaanse zuiden. De iconische karakters, met name de sympathieke en rechtvaardige advocaat en vader Atticus Finch, dienden als rolmodellen en veranderden de perspectieven in de Verenigde Staten in een tijd dat de spanningen tussen de rassen hoog opliepen. To Kill a Mockingbird kreeg in 1961 de Pulitzerprijs voor fictie. In 1962 werd het boek verfilmd en won het een Academy Award, waardoor het verhaal en de personages nog meer invloed kregen op de Amerikaanse samenleving.
The Great Gatsby
The Great Gatsby van F. Scott Fitzgerald wordt onderscheiden als één van de geweldigste teksten om studenten kennis te laten maken met kritisch lezen (wat betekent dat je het misschien wel op school hebt gelezen). De roman wordt verteld vanuit het perspectief van een jonge man genaamd Nick Carraway, die onlangs naar New York City is verhuisd en bevriend is geraakt met zijn excentrieke nouveau riche buurman, Jay Gatsby. The Great Gatsby biedt een kijkje in het Jazz-tijdperk van de jaren 1920 in de Verenigde Staten, terwijl het tegelijkertijd ook het idee van de ‘American Dream’ bekritiseert. Misschien wel het bekendste aspect van de roman is de omslag – een doordringend gezicht geprojecteerd op een donkerblauwe nachthemel en de lichten van een stadsbeeld – een afbeelding die ook in een iets andere configuratie in de tekst zelf wordt gevonden als een belangrijk symbool.
Laat een reactie achter